.....met tranen in de ogen
Door Rozemarijn Strubbe
In de notaristuin in Jorwert hangt een ‘smûke’ sfeer. Tegelijk zijn de verwachtingen hoog gespannen, openluchtspelen zijn in Friesland een bekend fenomeen. Het Iepenloftspul van Jorwert is een van de populairste en staat garant voor kwalitatief hoogstaande producties. Dit jaar wordt It Feest gespeeld, een vrije bewerking van de film Festen van de Deense cineast Thomas Vinterberg. Sinds een aantal jaar is Tjerk Kooistra regisseur van het Jorwerter gezelschap. Met het stuk Jou my wjukken (2008), een bewerking van de film As it is in heaven, liet hij een traditie van musicals achter zich en toonde een veelbelovend regisseur van volwaardig toneel te zijn. Familiedrama onthuld In It Feest wordt hoteleigenaar Hylke 65 jaar oud en om die reden geeft hij een groot feest voor de familie. Er hangt echter een gespannen sfeer op het feest, doordat de oudste dochter een half jaar geleden zelfmoord heeft gepleegd. Haar tweelingbroer Christian heeft het daar erg moeilijk mee en hij vertelt tijdens zijn toespraak over de duistere kant van zijn vader. Christian en zijn zus zijn als kind jarenlang seksueel misbruikt door hun vader. De familie gelooft hem in eerste instantie niet en probeert het verhaal in de doofpot te stoppen. Maar in de loop van de avond komen er steeds meer bekentenissen boven tafel en verandert het feest in een groot familiedrama. Het openluchtspel van Jorwert is nauwelijks nog amateurtoneel te noemen. De meeste acteurs spelen zo overtuigend dat hun intense verdriet rechtstreeks bij het publiek naar binnenkomt. Jammer genoeg zijn er ook een aantal spelers wiens spel te groot en te theatraal is voor de ernst van het verhaal. Dat stoort soms, net als de niet tactische grappen die gemaakt worden door de ceremoniemeester. Eigenlijk zijn die grappen bedoeld om de situatie te maskeren en de wrangheid van het moment te benadrukken, maar de ontvangst van het lachende publiek neemt de scherpte van deze wrangheid weg. De voorstelling kreeg daardoor soms het effect van een klucht en de ernst van de onthullingen kwam niet helemaal tot haar recht. Dynamisch toneelbeeld Het decor bestaat uit een groot houten plateau met twee verschillende niveaus die door trappen verbonden worden. In het midden van het plateau staat een groot videoscherm, dat de twee ruimtes van elkaar scheidt. Hierdoor fungeert de ene ruimte als feestzaal en de andere ruimte als de bad- en slaapkamer. De overgangen tussen de verschillende scènes zijn bijzonder vlot en dynamisch doordat het plateau kan draaien. De toneelbeelden zijn prachtig geënsceneerd en het bad en de bedden krijgen een extra lading door de afschuwelijke gebeurtenissen die zich daar hebben afgespeeld. Op de lange tafel in de feestzaal staat een videocamera. De opgenomen beelden worden direct geprojecteerd op het videoscherm. Deze camera registreert de verjaardagsboodschappen van de gasten, maar lijkt tijdens het stuk steeds meer een spreekbuis te worden van de ware gevoelens en gedachten van de figuren in het stuk. Daarnaast zorgen de video-opnamen ervoor dat de kijker gestuurd wordt om op een bepaalde manier naar het tafereel te kijken; het beeld wordt gekadreerd, emoties worden vergroot en verhoudingen tussen personages worden zichtbaar gemaakt. It Feest is een zeer geslaagde voorstelling. Het krachtige spel en het slimme, dynamische gebruik van het decor zorgen voor een onderhoudende avond die het publiek met tranen in de ogen achterlaat.
Cultuurbewust.nl - 2010-09-10